Tussen Koning en Keizer.

Wist u dat de er voor WO I maar liefst twee grote Duitstalige Lutherse kerkgemeenschappen in Antwerpen waren (met samen meer dan 2.000 leden), en dat ze - naast twee kerkgebouwen - een eigen zeeliedenhuis hadden (wel twee eigenlijk), dat er een Allgemeine Deutsche Schule en een Evangelische Volksschule was ? Dat ze eigen ziekenhuizen, homes, bakkers, café's, etc. hadden en een toonaangevende rol speelden in het economische, sociale en culturele leven van Antwerpen?
Voor de kerkelijke geïnteresseerden: de Duitse kerkgemeenschap kerkte eerst in de Lange Winkelstraat (begin 20ste eeuw geheel door hen gerenoveerd). Een tweede bouwde een eigen kerk (de Christuskirche in de Bexstraat -in 1978 gesloopt). Links en rechts ziet u beide kerken. Oh ja, de katholieken hadden eigen Duitse diensten in de kerk van de Jezuïeten (Frankrijklei) en 'Mosaische' - zoals men dat toen soms noemde - sloten aan bij Asjkenasische synagoges.

Morele spagaat.

Voelden de meeste van deze Duitse Antwerpenaren zich voor WO I gewoon Belg èn Duitser – ze vierden even enthousiast Kaisersgeburtstagfeier als de dag der Belgische dynastie – toen de oorlog uitbrak moesten ze kiezen. Velen kozen voor België. Zij gingen tijdens en na de oorlog naadloos op in de Franstalige Antwerpse bourgeoisie. de Franstalige kerk van Antwerpen die tot op vandaag bestaat is hiervan de directe afstammeling. Anderen kozen voor de keizer. In 1918 verdwenen zij en niemand voelde na de oorlog – begrijpelijk – de behoefte hun herinnering te koesteren. Soms werden hun sporen zelfs bewust uitgewist.

Herinneringseducatie

Omdat vergetelheid dreigde, hebben het projectbureau de kleine expeditie en dr. Dick Wursten (kerkbestuur van de Lange Winkelstraat) de handen ineengeslagen. Op 22 november 2013 wordt tijdens een multimediaal colloquium (woord, beeld, muziek) de Duitse kolonie weer tot leven gewekt, alsmede de chaos die het uitbreken van WO I veroorzaakte. De middagsessie is vooral gericht op erfgoedzorgers (maar iedereen is welkom), ’s avonds wordt het programma in verkorte vorm herhaald en zal het gerestaureerde doopvont (von Herrn und Frau Baron von Ohlendorff gestiftet in 1907) worden ingewijd in aanwezigheid van de Ambassadeur van Duitsland, dr. Eckhart Cuntz. Tijdens deze bijeenkomsten zal de dienst ‘erfgoed’ van de Provincie Antwerpen twee brochures voorstellen die aan de Duitse kolonie en Antwerpen zijn gewijd, beide geschreven door dr. Dick Wursten.

Met medewerking van
Prof. dr. Antoon Vrints (Univ. Gent)
Willem Ceuleers (orgel, klarinet)
Guy Delbrouck (piano)
Dick Wursten (Antwerps kerkhistoricus)
Max Osterrieth & Werner Karcher (nazaten)

Met steun van
Provinciebestuur van Antwerpen
de Deutschsprachige Evangelische Gemeinde (Antwerpen)
de Deutsch-Belgische Gesellschaft Flanders (BGDF).