Auteur: dwursten

Geplaatst op

Kom tot ons, de wereld wacht

Adventscantate van Willem Ceuleers, 11 december 2022 -10u

Het is goed om in donkere tijden actief de komst van het ‘licht’ voor te bereiden. Daartoe dient de Adventstijd. En: waarom dan niet eens uitpakken met een spiksplinternieuwe cantate voor de een viering. Dick Wursten verzamelde de teksten en Willem Ceuleers schreef de muziek: een koraalcantate is het geworden : Kom tot ons, de wereld wacht, het bekende Adventslied van Ambrosius (Veni redemptor gentium), dat Luther in 1524 in het Duits vertaalde: Nun komm der Heiden Heiland. Wij volgen gewoon de Nederlandse tekst (van Schulte Nordholt), muziek à la Bach, maar minder complex. Koor, solisten (tenor en sopraan) en barokorkest van de Brabantse Olijfberg verzorgen de uitvoering.

het programmaboekje/orde van dienst kunt u op de website van Procant downloaden

Orde van dienst

  • Muziek vooraf: Johann Pachelbel
  • Votum en groet
  • Psalm van de zondag: Psalm 80, 1 en 2
  • Kyriegebed
  • Adventslied: gezang 126 (Verwacht de komst des Heren)
    • samenzang, afgewisseld met een Mit Ernst, o Menschenkinder, motet voor sopraan & tenor, altblokfluit, cello en orgel van Willem Ceuleers
  • Gebed bij de opening van de schriften
  • Lezingen: afwisselend in het het Duits, en het Nederlands
    • Profetenlezing: Jesaja 40: 1-11
    • Evangelielezing: Het evangelie volgens Mattheüs, hoofdstuk 11, verzen 7-12
  • Acclamatie: U komt de lof toe, u het gezang (Mehrtens)
  • Predicatie door Pfarrer Christoph Holstein (Nl-D)
  • Hoofdmuziek: Kom tot ons de wereld wacht, koraalcantate voor Advent
    (tekst zie onder)
  • Bezinningstekst
  • Meertalige gebeden
  • Slotlied: gezang 127 (Gaat stillen in den lande..)
  • Zegen
  • Gezang 456
  • Sortie: J.S. Bach

“Kom tot ons, de wereld wacht”
koraalcantate voor Advent

  • Sopraan, tenor (soli);  koor en barokorkest van de Brabantse Olijfberg.
  • muziek: Willem Ceuleers, opus 998, 2022
  • tekst: Martin Luther/J.W. Schulte Nordholt  (Nun komm der Heiden Heiland)), Friedrich von Spee/ Ad den Besten (O Heiland, reiss die Himmel auf, nr. 4), Dick Wursten

1. Koor (SATB, tutti)

Kom tot ons, de wereld wacht,
Heiland, kom in onze nacht.
Licht dat in de nacht begint,
kind van God, Maria’s kind.

2. Aria (tenor, 2 altblokfluiten, altchalumea, bc)

Bewonder, o mensen, dit grote mysterie:
De hemelse Heer toont de wereld zijn hart.
Hemels manna wil hij ons schenken,
Vruchtbaar zaad daalt in de aarde neer.
Levend water drenkt de dorre grond.

3. Recitatief (tenor, b.c)

Zo verlaat Hij, die godgelijk was zijn troon,
zijn heerlijkheid laat hij achter in de hemel.
Temidden van de mensen wil hij wonen,
Gelijk aan de minsten wil hij zijn.
Niet met macht baant hij zich een weg.
maar met zijn levenwekkend woord
wil hij de mensen voor zich winnen.
Kom, ga op weg, gij Held die God en mens verbindt,
Gij zon, gij licht, gij hemels mensenkind.

4. Aria (sopraan, traverso, b.c.)

Kom tot ons, scheur de heem’len Heer
Daal, Heiland, uit uw hemel neer
Wij zijn hier in zo grote nood
Wij leven allen naar de dood
 O zon, ga op, o zonneschijn
Laat ons niet in het donker zijn.

5. Recitatief (sopraan, strijkers, b.c.)

Uw kribbe, Heer, staat al klaar en wacht
Tot gij verschijnt in ’t midden van de nacht
En het duister verdrijft dat onze ziel bezwaart.
Zie haar stralen in de nacht
met een ongekende pracht.
Het geloof leeft in dat licht
Waarvoor al het duister zwicht.
Ja, wij komen naar uw kribbe
met een lofzang op onze lippen
omdat Gij voor ons bereid hebt:
een licht dat straalt over alle volken,
een ereteken voor uw volk Israel.

6. Koraal (SATB, tutti)

Lof zij God in ‘t hemelrijk,
Vader, Zoon en Geest gelijk,
nu en overal altijd,
nu en tot in eeuwigheid.

Medewerkers:

  • altblokfluit: Bart De Coster, Kristin Meerts
  • altblokfluit, altchalumeau: Willem Ceuleers
  • traverso: Jan Van Boven, Walter De Clercq
  • viool: Stef Willems, JeongSun Goo
  • altviool: Heidi Verbruggen
  • cello: Piet Stryckers, Hilde van Hoijweghen
  • orgel: Jan Van Landegem, Marie-Ange Boost
  • sopraan: Danielle Van de Vloet, Nel Vanhee, Sabine Vanthillo
  • mezzosopraan: Bieke Schiltz, Marie-Ange Boost, Heleen Rouwenhorst, Brenda Blokland
  • tenor: Yves Van Handenhove
  • bariton: Walter Bosmans
  • bas: Dirk Daems, Luk Verlackt, Willem Ceuleers
Pagina uit het Openingskoor
Geplaatst op

Zingen met Heinrich Schütz

In de viering van 13 november zal er veel gezongen worden. Zo horen we drie prachtige koraalzettingen van Heinrich Schütz (1585-1672), uitgevoerd door zangers en bazuinspelers van de Completen (o.l.v. Bart Schoukens)…

Heinrich Schütz, 1585-1672

De melodieën en toonzettingen die Heinrich Schütz maakte voor de Psalmberijming van Cornelius Becker (1628/1661 herzien), zijn mzikale pareltjes, stuk voor stuk. Een soort miniatuurtjes van wat deze grote componist kon. Toegankelijk ook voor de luisteraar, want in 1988 gaf Ad den Besten een zangboek uit onder de titel Contrafacten, waarvoor hij Nederlandse christelijke lied-dichters had gevraagd om een bijdrage te leveren ‘in het metrum’ van zo’n Becker-Psalm. Drie hiervan krijgt u te horen. Onderwijl zingen we Psalm 139, in beurtzang (zetting Claude Goudimel) en aan het eind ‘Lof zij de Heer, de almachtige koning der ere’, ook in beurtzang.

Voorganger: ds. Dick Wursten.

20221113_A5boekjes_muziekdienst_schoukens_ordevandienstDownload

orde van dienst

  • Stilte – collectagebed – votum en groet
  • Kadering van de viering: 350 jaar geleden (6 november 1672) overleed Heinrich Schütz .
  • Muziek: Heinrich Schütz (Becker-Psalter 1661, Psalm 145)
    tekst: Ad den Besten: Ik wil U loven levenslang,
  • Drempelgebed
  • Samenzang Psalm 139 in beurtzang
    Allen vers 1 – Koor verzen 2 en 3 (zettingen van Claude Goudimel) – Allen: vers 8
  • Kyriegebed
  • Muziek: Heinrich Schütz (Becker-Psalter 1661, Psalm 77)
    tekst: J.W. Schulte Nordholt (vrij naar Psalm 77:1-14): Ik hef tot God mijn bange stem
  • Gebed bij de opening van het Woord
  • Schriftlezing Kolossenzen 3: 12-17
    v. 16: Zing met heel uw hart psalmen, lofzangen en geestelijke liederen…
  • Samenzang gezang 328
  • Preek
  • Muziek
  • Bezinningstekst/Geloofsbelijdenis
  • Muziek: Heinrich Schütz (Becker-Psalter 1661, Psalm 66),
    tekst: Bep Hagen: God, als een vogel uit uw hand
  • Dankgebed en voorbeden
  • Slotlied: gezang 434
    Samenzang: 1, 3 en 5; het koor zingt 2 en 4
  • Zegen
  • Gezang 456:3 Amen (vierstemmig)

Geplaatst op

Muziek uit ‘De bron van Israel’ (J.H. Schein)

Muziekviering 9 oktober 2022

Aan de hand van 3 motetten uit de Fontana d’Israel en twee gezangen uit Opella Nova gaan we – al zingende en luisterend – met J.H. Schein op zoek naar het geheim van het menselijk leven: sterfelijk zijn we, maar toch…

Toelichting

We selecteerden drie motetten uit Fontana d’Israel of het ‘Israelisbrünnlein’: van Johann Herman Schein (1586-1630). Dit zijn bijbelspreuken (overwegend, maar niet exclusief uit de Joodse Bijbel – in de kerk het ‘Oude Testament’ genaamd) die door hem muzikaal tot spreken worden gebracht ‘op Italiaanse wijze‘, d.w.z. expressief, madrigalesk (denk: Monteverdi). Deze schriftmotetten worden ‘vocaliter‘ gezongen door een kwintet, en telkens ingeleid met een Pavane uit ‘Banchetto Musicale’ (eveneens van J.H. Schein). Dit zijn meteen ‘De schriftlezingen van deze zondag’. De inleiding op en kadering van is de preek. De drie Schriftmotetten stellen ons namelijk de vraag hoe wij omgaan met de levenstijd die ons is gegeven. De suggestie lijkt te zijn dat de ‘Thora’ (‘Weisung’) hierbij wel eens relevant zou kunnen zijn.
– Herr, lehre uns bedenken… Psalm 90: 12-14: over Gods eeuwigheid en onze beperkte tijd
– Herr, lass meine Klage… Psalm 119: over de weg die God ons wijst doorheen de tijd
– Ich freue mich des Herrn …Jesaja 61: 10: over hoe wij die weg vinden

  • Nel Vanhee & Danielle Van de Vloet: sopraan
  • Aina Callaert: alt
  • Yves Vanhandenhove: tenor
  • Willem Ceuleers: bas & orgel

Daarnaast is er samenzang. Hier hebben we ons ook laten leiden door J.H. Schein, Thomascantor te Leipzig (inderdaad!) en heeft de meest gezongen Lutherse gezangen getoonzet, eveneens op ‘Italiaanse wijze’. We gaan er samen met de solisten twee zingen: Ich ruf zu dir, herr Jesu Christ en Nun lob mein Seel’ den Herrn (de lutherse versie van Psalm 103). Wij zingen de Nederlandse versie van het lied en Schein schenkt ons tussendoor een bezinningsmoment met zijn Duits-Italiaanse versie uit het eerste deel van zijn Opella nova.

muziekdienst_9okt_liturgieDownload

OPELLA NOVA
Erster Theil, Geistlicher Concerten,
Mit 3. 4. vnd 5. Stimmen,
zusampt dem General-Bass,
Auff jetzo gebräuchliche Jtaliänische Invention Componirt
Leipzig 1627

Ich freue mich im Herrn – stemboek (Cantus). Bovenaan het onderste deel van de vorige bladzijde: het zijn MADRIGALEN van J.H. Schein.

FONTANA D’ISRAEL ISRAELIS BRÜNLEIN
Auserlesener Krafft Sprüchlin Altes vnd Newen Testaments
Von 5. vnd 6. Stimmen
sambt dem General Baß
auf eine sonderbar Anmütige Italian Madrigalische Manier
So wol für sich allein mit lebendiger Stim vnd Instrumenten
Als auch in die Orgel Clavicimbel bequemlich zugebrauchen.
Leipzig 1623


Geplaatst op

Muziekdiensten najaar 2022

We zetten de muziekdiensten (muzikale vieringen) voort in het najaar. Zoals altijd op de tweede zondag van de maand: Willem Ceuleers coördineert de muziek, Dick Wursten staat garant voor de inhoud.

  • 11 september 2022: een orgelmis, met een sonatine van Karg-Elert, en alternatim koralen
  • 9 oktober 2022: Keur uit het Israelis Brünnlein (Fontana d’Israel) van J.H. Schein (5-stemmige geestelijke concertjes, Kraftsprüchlein op Italiaans–madrigalische wijze).
  • 13 november 2022: Medewerking van Bart Schoukens en ‘De Completen’ (zang en wellicht ook instrumenten): 350 jaar geleden overleed Heinrich Schütz: Drie Beckerse Psalmen.
  • 11 december 2022: een Advents-cantate van Willem Ceuleers (Kom tot ons de wereld wacht, inderdaad: Nun komm der Heiden Heiland), solistische of meervoudige bezetting afhankelijk van de (corona-herlevings) omstandigheden.
Geplaatst op

Een heerlijk slotakkoord…

Muzikale viering 12 juni (10u – vanaf 9u45 muziek)

Voor deze zondag is er gekozen voor een drietal motetten uit de Geistliche Chormusik (1648) van Heinrich Schütz. De vaste liturgische onderdelen (samenzang, gebed, lezing, preek) worden hierrond gegroepeerd. De motetten worden ‘vocaliter’ gezongen door 6 solisten. Schütz publiceerde deze verzameling in 1648 (vrede van Münster/Westfalen) om de Lutherse kerken van degelijk materiaal te voorzien om na de oorlog de liturgische vieringen ook muzikaal weer op peil te kunnen brengen.

Titelpagina van ‘Geistliche Chormusic’ van H. Schütz (1648) – dit is het stemboekje voor de ‘cantus’. interessant is dat alle stemmen zowel ‘vocaliter als instrumentaliter’ kunnen worden bezet. Spelen met de mogelijkheden dus: Chor-music is dus niet gelijk aan ‘koormuziek’.

Muziekstukken

Vooraf: Jacob Praetorius (1586-1651), uit Orgeltabulatur Ze 1, Clausthal-Zellerfeld, Calvörische Bibliothek (ca. 1640): – Vater unser im Himmelreich, 7 variaties

  1. Heinrich Schütz: O lieber Herre Gott, wecke uns auf, SWV380 – Collectgebed
    • voorspel: Matthias Weckman (1616-1674): Toccata vel preludium primi Toni
  2. Heinrich Schütz: Das ist je gewisslich wahr, SWV38 – Epistellezing (1 Timotheus 1, 15-17)
    • intonatie Andrea Gabrieli (1533-1585) Toccata del X tono
  3. Heinrich Schütz: Die Himmel erzählen die Ehre Gottes, SWV386 – Psalm 19 (doxologie)
    • preludium Heinrich Scheidemann (1595-1663): Praeludium ex d

Sortie: Johann Ulrich Steigleder (1593-1635) uit Tabulatur Buch Dass Vatter Unser (1627): Toccata (= 40ste variatie)

Medewerkers:

  • sopraan 1 Danielle Van de Vloet
  • sopraan 2 Nel Vanhee
  • alt Aina Callaert
  • tenor 1 Steven Mariën
  • tenor 2 Yves Vanhandenhove
  • bas Willem Ceuleers
  • orgel: Yasin Wachters (Weckman, Gabrieli, Scheidemann)
  • Willem Ceuleers (Praetorius, Steigleder, samenzang)
viering_20220612_bookletDownload
Geplaatst op

Luthers eerste Psalm…

Muzikale viering rond Luthers eerste Psalmberijming (psalm 12)
Ach Gott, vom Himmel sieh darein… (God zie uit uw hemel neer, want het gaat niet goed hier op aarde… ) Voor wat dan volgt, moet u zondag even langskomen om te luisteren. Net als bij een vorige muzikale viering rond een Psalm blijkt dat we zonder kennis van de Hebreeuwse grondtekst veel missen. Luther schiet met z’n vertaling trouwens half mis, maar tegelijk ook raak. Niet verwonderlijk: hij was op dat moment (1523-1524) net de rijkdom van de Hebreeuwse taal aan het ontdekken…

zondag 8 mei, 10u (muziek 9u45)
5de muzikale viering in de Brabantse Olijfberg

Inleiding

– Luthers eerste lied is Ein neues Lied wir heben an (ballade voor de Antwerpse martelaren (1 juli 1523 te Brussel verbrand: Hendrik Vos en Johan van Essen, Augustijner broeders en studenten van Luther.)
– Luthers eerste geestelijke lied is het gezang Nun freut euch lieben christen gemein, een korte samenvatting van de ‘Blijde Boodschap’.
– Een van Luthers eerste Psalmberijmingen is Psalm 12, een hartstochtelijke roep tot God om om te zien naar zijn kinderen op aarde, want het kwaad maakt zich breed en het onrecht heerst. Er vallen slachtoffers… Het wordt tijd dat God opstaat en zich het lot van de gebogenen en verdrukten aantrekt. Willem Ceuleers componeerde een eenvoudige koraalcantate (duet voor sopraan en bas solo, met orgel). Hij gebruikte hiervoor een Nederlandse vertaling van Luthers lied. Het wordt uitgevoerd als hoofdmuziek in deze viering, waar we ook andere Lutherliederen zullen zingen, in het Nederlands….

Psalm 12 (Latijnse telling: 11) uit het eerste Lutherse gezangboekje. Met de nog steeds gezongen melodie. (Erfurter Enchiridion, 1524)

Orde van de viering

muziekviering_8mei

Vooruitblik

Noteer alvast: De 6de muzikale viering zal in het teken staan van het feit dat 350 jaar geleden Heinrich Schütz is overleden (1585-1672): We horen een aantal composities – solistisch bezet – uit zijn Geistliche Chormusik (1648).

Ach Gott vom Himmel / tekst D-NL

Luther ‘zet Psalm 12 naar zijn hand’, net als elke andere lezer doet. Lezen is interpreteren, vertalen maakt dat expliciet. In 1523 wordt de jonge hervormingsbeweging bedreigd door interne spanningen: allerlei types gaan met de op zich juiste idee dat we zelf Gods woord moeten beproeven om te verstaan wat hij wil, aan de haal en creëren chaos. De eerste beeldenstorm is al snel een feit. Luther houdt z’n hart vast en ziet maar één weg: terug naar het echte, zuivere woord, opnieuw. En de gladde mensenpraat wantrouwen…

Twee zettingen van J.S. Bach

J.S. Bach Zetting van het zesde couplet van dit lied uit de gelijknamige koraalcantate (BWV 2). Merk op hoe Bach in regel 2 met muzikale middelen ‘diesem argen Geschlechte’ (dit verkeerde geslacht/volk) evoceert. Soortgelijk in de laatste regels: ‘gottlos Hauf’ en ‘lose Leute’ …
Harmonisatie van J.S. Bach (zetting van het openingskoraal – melodie van Ach Gott, andere tekst – uit cantate BWV 153/1)
Geplaatst op

Paasdienst zondag om 10u30

Ds. Petra Schipper schrijft: Pasen vieren in bewogen tijden… dat doe je best samen. Stapje voor stapje ontdekken dat de leegte niet hopeloos is, het graf niet het eindpunt. Ons omkeren van angst naar hoop, van ieder voor zich naar samen. Om 10u verbreken we de Vasten met brood en wijn. Dan ontsteken we buiten de nieuwe Paaskaars en brengen die binnen om vanaf 10.30u te vieren met liederen, gebeden en muziek:

Tournemire redivivus

Charles Tournemire (1870-1939) nam in 1930 voor een aantal improvisaties op voor de radio (Cavaillé-Coll orgel in de Ste-Clothilde, Parijs). In 1958 zijn die door Maurice Duruflé (1902-1986) uitgeschreven en gepubliceerd. Willem Ceuleers speelt er drie van:

  • Petite Rapsodie improvisée,
  • Cantilène improvisée,
  • Choral-Improvisation sur le ‘Victimae paschali laudes’

De originele radio-opname uit 1930 staat online:

Geplaatst op

Heden hosanna, morgen kruisigt hem !

Palmpasen Passiezondag

Voorgangers: Ds. Bert Dicou, Dick Wursten
Orgel: Willem Ceuleers

9u45 Théodore Dubois (1837-1924), uit ‘Douze nouvelles pièces’ (1893):  Prélude et fugue, & Marche triomphale

10u verwelkoming
– Aanvangspsalm 118: 7 allen, 8 meerstemmig, 9 allen
– duiding: dubbele zondag: Palmpasen en Passiezondag
Psalm 24 : zingen vers 1 –  lezing 2-4 of onberijmd – zingen vers 5

WOORDDIENST
Gebed bij de opening van de Schriften, gevolgd door

– lezing: Mt. 21: 1-5
Gezang 121: 1 en 2
– vervolg Mt 21: 6-9
Gezang 121: 3 en 4

– preek (ds. Bert Dicou)
– orgel: Willem Ceuleers: uit ‘3 meditaties’ (2017): meditatie in h-klein, opus 881 nr. 2
– gebeden + Onze Vader
– collecte:
orgel: Willem Ceuleers: uit ’24 kleine preludes’ (2021): prelude in Es-groot, opus 984 nr. 7

DE MATTHEÜSPASSIE (het begin)
– gelezen door 3 lectoren, en afgewisseld met strofen uit gezang 178 (Jezus om uw lijden groot), gezongen en bewerkt voor orgel (partita) door Willem Ceuleers
Mattheüs 21: 10-17 + Mattheüs 26:6 -56

– Zegen & zending
Amen: Gezang 456: 3 (4-stemmig)

 

  • sortie: J.S. Bach, Passacaglia, BWV 582 (zonder fuga) 

 

 

Geplaatst op

Orde van dienst (13 maart)

Voor de zangers is er een bestand met muzieknoten van de liederen, met – zoals u zult zien – ook andere muzieklijnen dan enkel de melodie. Feel free. Klik op deze link om het boekje als PDF te downloaden. Hier het overzicht van de viering: De nummers van de gezangen verwijzen naar het LIedboek voor de kerken uit 1973.

Gezang 176 – op een oude nieuwe wijs.

Een gedicht van J.W. Schulte Nordholt, geschreven zonder directe aanleiding, gewoon ‘als dagelijkse krantenlezer‘ (ja, toen ook al was ‘oorlogslijden’ onderdeel van het dagelijks nieuws,). Het lijden dat hij daar beschreven leest brengt hij in verband met het ‘lijden van Christus’ en met name met Pascal’s wakkerschuddende gedachte: “Jésu sera en agonie jusqu’à la fin du temps. Il ne faut pas dormir pendant ce temps-là” (fr. 749). Meer hierover op deze pagina. Daar ook links naar de originele teksten.